
FISHECT
Αξιοποίηση των εντόμων ως εναλλακτική πηγή θρεπτικών συστατικών υψηλής διαιτητικής αξίας σε ιχθυοτροφές
Ένα ερευνητικό έργο του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος "Σταύρος Νιάρχος"

Η συμμετοχή του τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας στην ελληνική οικονομία είναι αδιαμφισβήτητη. Μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια στις σημερινές συνθήκες του αυξανόμενου διεθνούς ανταγωνισμού είναι το υψηλό κόστος των ιχθυοτροφών, που αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% τους κόστους παραγωγής. Ως κύρια πρωτεϊνική πηγή στις ιχθυοκαλλιέργειες χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον ιχθυάλευρα από την επεξεργασία αλιευθέντων ιχθυοαποθεμάτων. Η συνεχώς όμως αυξανόμενη τιμή των ιχθυαλεύρων εξαιτίας της περιορισμένης διαθεσιμότητας τους λειτουργεί σαν τροχοπέδη στη περαιτέρω ανάπτυξη του τομέα των ιχθυοκαλλιεργειών παγκοσμίως και ειδικότερα στη χώρα μας. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η πρόσβαση των μονάδων ιχθυοπαραγωγής της χώρας μας σε εναλλακτικές, χαμηλού κόστους πηγές πρωτεΐνης θα τις προσέφερε συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων χωρών.
Οι ιχθυοκαλλιέργειες στην Ελλάδα με νούμερα...
Σε αυτό το πλαίσιο, η αξιοποίηση των εντόμων για την κάλυψη ενός μέρους των διατροφικών αναγκών των εκτρεφόμενων ιχθύων παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα. Καταρχάς, τα έντομα έχουν υψηλή διατροφική αξία (περιέχουν υψηλά επίπεδα πρωτεϊνών και λίπους, ενώ είναι πλούσια πηγή αμινοξέων, βιταμινών και ανόργανων στοιχείων), ενώ η εκτροφή τους δεν έχει μεγάλες απαιτήσεις σε υποδομές και εξοπλισμό, αφού μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μικρούς και κλειστούς χώρους, χωρίς την απαίτηση μεγάλων εκτάσεων γης, με χαμηλής τεχνολογίας μέσα και χαμηλής επένδυσης εγκαταστάσεις και πρώτες ύλες. Επιπλέον, η εκτροφή των εντόμων φαίνεται να έχει χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα [μειωμένες εισροές (π.χ. νερό, τροφή) και εκροές (π.χ. έκλυση αερίων κλπ)], ενώ για την παραγωγής τους μπορούν να διατραφούν με διάφορα υποπροϊόντα τροφίμων (για παράδειγμα η μύγα Hermetia illucens έχει χρησιμοποιηθεί εκτεταμένα στη βιοαποικοδόμηση ζωικών αποβλήτων). Για το λόγο αυτό, την τελευταία δεκαετία υπήρξε ένα διακριτικά αυξανόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον για την χρήση διαφόρων ειδών εντόμων για τη διατροφή εκτρεφόμενων ιχθύων. Πρόσφατα, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν την έγκριση της χρήσης των πρωτεϊνών εντόμων στις ιχθυοτροφές, αρχής γενομένης από τον Ιούλιο του 2017. Παρόλα αυτά, η επιστημονική γνώση σήμερα για την καταλληλότητα διαφόρων ειδών εντόμων ως συστατικά ιχθυοτροφών παραμένει ελλιπής, ιδιαίτερα για την τσιπούρα (Sparus aurata) και το λαβράκι (Dicentrarchus labrax) που αποτελούν τα κυριότερα είδη της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην διερεύνηση της καταλληλότητας των εντόμων ως συστατικό των ιχθυοτροφών, έτσι ώστε η χρήση τους να εξασφαλίζει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και να διατηρεί την υψηλή θρεπτική αξία των εκτρεφόμενων ιχθύων.

Με βάση τα παραπάνω, σκοπός του ερευνητικού έργου FISHECT είναι η διερεύνηση της δυνατότητας μερικής αντικατάστασης του ιχθυάλευρου με εντομάλευρο στις ιχθυοτροφές της εκτρεφόμενης τσιπούρας και του λαβρακιού. Βασική επιδίωξη της ερευνητικής μας ομάδας είναι, μέσω της υλοποίησης του FISHECT, να εφοδιαστούν οι ιχθυοκαλλιεργητικές μονάδες της χώρα μας με ένα εναλλακτικό, οικονομικό συστατικό, το εντομάλευρο, το οποίο θα μπορεί να αντικαθιστά αποτελεσματικά έως ένα ποσοστό το ιχθυάλευρο στις ιχθυοτροφές. Στο τέλος του FISHECT θα έχουμε μελετήσει την συνολική διαδικασία παραγωγής και μεταποίησης εντομάλευρου, την καταλληλότητα του ως συστατικό των ιχθυοτροφών της τσιπούρας και του λαβρακιού, την αποδοχή εκ μέρους του καταναλωτικού κοινού της χρήσης εντομάλευρου στις ιχθυοκαλλιέργειες, καθώς και την οικονομικότητα-βιωσιμότητα μιας μονάδας παραγωγής εντόμων για χρήση στις ιχθυοτροφές.